Hoe zou een project verlopen als de maximale CO2-uitstoot als criterium zou worden gekozen in plaats van de bouwtijd? De laatste tijd heb ik aan diverse projecten meegewerkt waarbij de bouwtijd op voorhand was vastgelegd in de uitvraag. Terugkijkend heeft dit geleid tot ontwerpkeuzes waarbij grote overspanningen doorslaggevend zijn onder het mom van ‘minder elementen = minder bouwtijd’.
Niet iedereen beseft direct dat grotere overspanningen leiden tot grotere doorbuigingen. Om weerstand te bieden tegen de grotere doorbuiging is meer materiaal nodig. Leg maar eens een plank over een smalle sloot heen en ga er midden op staan. Leg daarna dezelfde plank over een brede sloot. Hoe breder de sloot, des te dikker de plank voor een gelijkblijvende doorbuiging. Meer materiaal = meer CO2-uitstoot.
Snelheid en CO2
Om snel te kunnen bouwen, worden bij betonnen constructies de ontkistingstijden tot een minimum gereduceerd. Het aantal stempels tijdens montage wordt beperkt of zelfs geheel achterwege gelaten. Om snel door te kunnen bouwen op een verdieping moet een betonconstructie snel uitharden. Om dit te bereiken is beton nodig waarbij relatief veel CO2 vrij komt.
Een optimale verhouding
Wanneer de ontkistingstijd kan toenemen met enkele dagen is al snel 20% reductie van de CO2-uitstoot mogelijk. Er vanuit gaande dat transporten en wapening gelijk blijven. Even een snel rekensommetje; bij een vloer van 10.000 m2, dikte 0,25 m (2.500 m3) is deze reductie grofweg gelijk aan 663.000 km rijden in een gemiddelde auto. Dat is wel de moeite waard…
Betrouwbaar kengetal
Oké, maar wie bepaalt die norm voor CO2-uitstoot? Wat is redelijk? Wat is wenselijk? Heeft dit te maken met duurzaamheid of juist gezond verstand? Hoe het ook zij, het begint met kwantificeren. Met de huidige technieken en de hoeveelheden uit 3D REVIT modellen is het steeds beter mogelijk om op een transparante manier kengetallen te vinden (bijv. CO2/m2 BVO) voor verschillende type gebouwen.
Met een optimale verhouding tussen overspanningen, bouwmethodiek en bouwtijd is dus veel winst in de CO2-uitstoot te behalen. Binnen welke bandbreedte dit moet gebeuren, is een interessante vraag die niet zo eenvoudig is te beantwoorden. Uitzoeken, discussie en uitproberen is naar mijn mening de enige manier om het antwoord te vinden.
Auteur: Simon Kiefte
